.
x ZAKOLE WISŁY - WISŁA GRANICĄ BYDGOSZCZY x

DROGOWSKAZ
ZAKOLE WISŁY - WSTĘP
WISŁA GRANICĄ BYDGOSZCZY
BYDGOSKIE ZAKOLE WISŁY
OCHRONA PRZYRODY
WISŁA W HISTORII BYDGOSZCZY
SZLAK BURSZTYNOWY
ROLA GOSPODARCZA WISŁY (XV - XVII w.)
OGRANICZENIE HANDLU W XVII-XVIII w.
ROLA KANAŁU BYDGOSKIEGO
W XX wieku
SPŁAW WISŁĄ Z BYDGOSZCZY
SEBASTIAN KLONOWIC "Flis" (1595, 1598)
PRZEKSZTAŁCENIA WISŁY W OKOLICY BYDGOSZCZY
WISŁA PRZED REGULACJĄ
PIERWSZE INWESTYCJE NAD WISŁĄ
INWESTYCJE PRZEŁOMU WIEKÓW XIX/XX
INWESTYCJE XX w.
PRZESZŁOŚĆ GEOLOGICZNA ZAKOLA W SKRÓCIE
ZAKOLE W UJĘCIU FIZYCZNO-GEOGRAFICZNYM
MIKROREGIONY ZAKOLA WISŁY
ZAGROŻENIA ZE STRONY WISŁY W BYDGOSZCZY
ŚRODOWISKO


.
(kliknij, aby powiększyć)
Bydgoski Węzeł Wodny
Wisła stanowi naturalną granicę wschodnią obszaru administracyjnego Bydgoszczy na długości 13,8 km, od 768,2 do 782,0 kilometra jej biegu. Stanowi ważny element Bydgoskiego Węzła Wodnego, na który oprócz Wisły składają się jeszcze dwa cieki żeglowne:
Brda o długości 28 km, z dwiema śluzami, tamą i zalewem oraz
Kanał Bydgoski o długości 6 km, z czterema czynnymi śluzami i trzema zabytkowymi na tzw starym odcinku.

Przez większość okresu historycznego Bydgoszcz nie graniczyła z Wisłą bezpośrednio.
Odległa o półtorej godziny drogi pieszo (9 km), znacznie szybciej i wygodniej była osiągana wodą. Łącznikiem był ujściowy, krótki odcinek Brdy. Statki i tratwy niesione nurtem Brdy osiągały Wisłę stosunkowo szybko, a podróżni nie trudzili się.

Mimo znaczenia Wisły dla miasta, przez długi czas Bydgoszcz nie była uznawana za miasto nadwiślańskie, gdyż nie graniczyła z tą rzeką. Do dzisiaj w świadomości wielu mieszkańców Bydgoszcz jest wyłącznie "grodem nad Brdą". Prawdą jest, że Bydgoszcz powstała i rozwijała się w ścisłym związku z Brdą. Rzeka ta wyznaczyła kierunek zabudowy Bydgoszczy, ale naturalną granicą ekspansji stała się Wisła.

Kierunek wschodni był naturalnym dla rozwoju miasta. Tutaj znajdowały się podmiejskie wsie, rozlokowane po obu stronach Brdy, w tym zwłaszcza znane z działalności rzemieślników garncarzy - Bartodzieje i Czersko. Pod koniec XIX wieku, wsie zamieniły się w przedmieścia przemysłowe, z licznymi zwłaszcza tartakami oraz cegielniami. Na ówczesnych Kapuściskach Dolnych (dzisiaj Bydgoszcz Wschód) powstała stocznia i port rzeczny. Natomiast zalew Brdy u ujścia do Wisły był portem drzewnym (obecnie tor regatowy).

Miasto dotarło do Wisły ostatecznie w 1920 r., kiedy włączono w jego obszar Czersko Polskie, Brdyujście i Fordonek. Kilometr tzw Zawiśla (199 ha) wciskał się wówczas klinem w obszar woj. pomorskiego, gdy reszta miasta należała (do 1938 r.) do woj. poznańskiego. Była to dawna kępa wiślana, należąca jeszcze w XVIII/XIX w. do powiatu bydgoskiego. Tak więc, terytorium miasta w l. 1920-38 należało do dwóch różnych województw, a nawet krain historycznych.

Władze hitlerowskie w 1940 r. dokonały korekty granic miasta, w wyniku czego wyłączono z Bydgoszczy Zawiśle i Fordonek.

Po wojnie polskie władze nie uznały tych zmian.
Jednak w 1954 r. podczas korekty granic, teren Zawiśla wyłączono z obszaru administracyjnego, natomiast włączono fragment Łęgnowa z portem drzewnym, usytuowanym po południowej stronie ul. Toruńskiej.

(kliknij, aby powiększyć)
Historyczne przybliżanie się granic Bydgoszczy ku Wiśle
Od 1973 r., kiedy włączono Fordon w granice Bydgoszczy, miasto stało się w pełnym słowa znaczeniu miastem nadwiślańskim. Po kolejnej korekcie w 1977 r. długość wiślanej linii brzegowej na granicy miasta sięga 15 km.

Bydgoszcz została czwartym co do wielkości miastem leżącym nad Wisłą (po Warszawie, Krakowie i Gdańsku).

W latach dziewięćdziesiątych XX w., Bydgoszcz wykupiła z gminy Dąbrowa Chełmińska zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku na cele kulturalno-rekreacyjne. To pierwsza po latach enklawa terenu po prawej stronie Wisły, należąca w sensie własnościowym do gminy Bydgoszcz. Odtąd datuje się stopniowa restauracja obu pałaców oraz zabytkowego parku.

Przez proces stopniowego przybliżania do wielkiej rzeki, Bydgoszcz powoli dojrzewa do roli miasta nadwiślańskiego. Podstawową rolę w mentalności mieszkańców nadal spełnia jednak Brda i kanał bydgoski, które są punktem odniesienia dla miasta, jego kręgosłupem. Stopniowo rozrastający się Nowy Fordon zmienia ten stan rzeczy.

Jakie są przesłanki dla wzrostu roli Wisły w świadomości Bydgoszczy?
Obecnie co piąty mieszkaniec Bydgoszczy mieszka w bezpośrednim sąsiedztwie Wisły w największej i najmłodszej zarazem dzielnicy miasta.
Osiedle Nadwiślańskie Nowego Fordonu rozbudowuje się obecnie najszybciej w Bydgoszczy, co skutkuje wzrostem liczby mieszkańców osiedlonych bezpośrednio nad Wisłą.
Dawne zabytkowe miasteczko Fordon, ze swoim rynkiem położonym wyjątkowo blisko brzegu rzeki (200 m - rzadkość w kraju) stanowi wschodnie subcentrum aglomeracji bydgoskiej.
Największe perspektywiczne obszary budownictwa mieszkaniowego Bydgoszczy znajdują się nieopodal Wisły (górny taras Fordonu). Jest tutaj miejsce dla 20-30 tys. mieszkańców.
Prace związane z turystyczną ekspozycją Bydgoskiego Węzła Wodnego nieuchronnie doprowadzą (w dłuższej perspektywie) do zagospodarowania rekreacyjnego okolic nadwiślańskich


WWW.WYSZOGROD.BYDGOSZCZ.PL, Webmaster: Artur Lion

.